Lekker, zo'n groot hart

Goed nieuws voor mensen met een zwak hart, met dank aan... de tijgerpython. Als deze reuzenslang na maanden van vasten weer eens een lekker maal verorbert, zwelt zijn hart enorm op. Onderzoekers van de Boulder-universiteit in Colorado hebben uitgepuzzeld waardoor dit komt. Want wie weet kent de python het recept voor een hartversterker.
De tijgerpython (Python molurus) is met een lengte van tot wel 7 meter een van de giganten onder de reptielen. Ook zijn maaltijden zijn gigantisch, zij het dat de slang niet dagelijks maar eerder maandelijks of zelfs nog minder vaak eet. Een vastenperiode van een half jaar of nog langer is voor een gezonde slang geen probleem.

Maar als de python eet, dan doet ie het goed. Een heel varken of schaap verzwelgt hij met huid en haar. Tijdens zo'n schranspartij krijgt hij een enorme hoeveelheid vet, suikers en proteïnen te verwerken. Daarmee vergeleken is het beruchte patatje kapsalon een lachertje. De stofwisseling gaat na de maaltijd tot wel veertig keer sneller dan normaal en veel interne organen groeien dan om dit mogelijk te maken. Het spijsverteringskanaal verdubbelt zelfs en het hart neemt tot soms wel 40 procent in omvang toe. Logisch, want om de spijsvertering goed te laten verlopen, is veel extra zuurstof nodig.
Moleculair biologe Leslie Leinwand wilde de oorzaak van de groei van de interne organen achterhalen en toverde haar laboratorium om in een slangenkuil. Ze voerde tientallen pythons met vette muizen en ratten en nam hen daarna bloed af. Wat bleek? Het bloed leek op kokosmelk, een teken dat het verzadigd is met vetzuren. Leinwand en haar team wisten drie verschillende vetzuren te isoleren waarvan zij vermoeden dat ze de groei van het hart veroorzaken.

Een deel van de muizen en ratten in Leinwands lab krijgt nu een nieuwe levensvervulling: proefkonijn in plaats van slangensnack. Eenmaal ingeënt met de vetzuren uit het slangenbloed, blijkt ook hun hart met zo'n 40 procent te groeien.
Maar er zit een addertje onder het gras. Want Tobias Wang van de universiteit in het Deense Aarhus heeft een soortgelijk onderzoek gedaan. Alleen constateerde hij geen opgezwollen harten bij zijn pythons. Kennelijk spelen nog andere factoren een rol dan alleen maar voedsel. ,,Pythons kunnen enorme maaltijden verteren en grote metabolische veranderingen ondergaan zonder dat het hart eveneens meegroeit,'' stelt hij.